Starzenie się to proces, który powinniśmy szanować i respektować. Wraz z wiekiem przechodzimy bowiem do najmądrzejszych lat naszego życia, które są kulminacją wszystkich niesamowitych doświadczeń i nauki, które gromadziliśmy. A jednak zamiast tego, starzenie się uznawane jest za coś złego, za powolny, niechętny marsz ku zapomnieniu lub ku demencji. A wcale nie musi tak być!
Zasoby poznawcze jako klucz do “mądrego” starzenia się
Zasoby poznawcze (inaczej rezerwa poznawcza) są definiowane jako wiedza i umiejętności zdobyte w trakcie życia. Mogą one opóźniać spadek funkcji poznawczych (takich jak pamięć, uwaga, podejmowanie decyzji), który jest związany z procesem starzenia się, a dzięki temu spowalniać i odraczać demencję.
Prawda jest taka, że dziś mamy najwięcej wiedzy w całym swoim życiu i obecny dzień jest tym, w którym doświadczenie życiowe jest największe. Taki stan rzeczy zapewnia nam dynamiczny, neuroplastyczny rozwój mózgu. Każdego dnia mamy okazję budować coś na tej neuroplastyczności i tylko od nas zależy jak wiele zbudujemy. Kluczem do mądrego starzenia się jest zmaksymalizowanie umiejętności mózgu do budowania, tworzenia nowych doświadczeń.
Od ilości zasobów poznawczych zależy zachowanie mózgu w dobrej kondycji. Nasze zasoby działają jak bufor dla demencji i spadku funkcji poznawczych. Im lepszy bufor, tym bardziej opóźniamy te niechciane procesy i tym dłużej będziemy mogli żyć bez oznak poznawczego starzenia się mózgu. Jak możemy budować te bufory? Prezentujemy cztery przykłady.
-
Nigdy nie przestawaj się uczyć
Aby spowolnić proces starzenia się mózgu, bardzo ważne jest utrzymywanie aktywnego umysłu. Nie chodzi o podejmowanie ekstremalnych kroków, takich jak rozpoczęcie studiów. Ciągłe uczenie się oznacza po prostu przyswajanie nowych informacji i doświadczeń. Może to być na przykład nauka nowej gry, nauka nowej umiejętności, np. gry na instrumencie, języka obcego, a nawet wiedza, którą czerpiemy z filmu dokumentalnego.
Im więcej praktycznej i aktywnej nauki, tym lepiej, dlatego angażujmy zarówno siebie, jak i swoich bliskich, zapisując się na kursy, zajęcia i lekcje. Uczyć można się także bez wychodzenia z domu. Nawet taka prosta aktywność jak zorganizowanie cotygodniowego wieczoru gier z rodziną sprawia, że się uczymy. A wszystko, co sprawia, że nauczyliśmy się czegoś nowego jest bardzo cenne.
Ciągłe uczenie się jest kluczem do większej sprawności umysłu
-
Utrzymuj kontakty towarzyskie
Zdarza się, że wraz z wiekiem tracimy ochotę na częste wychodzenie z mieszkania i stajemy się domatorami. Brak kontaktów z innymi ludźmi stanowi utracone możliwości dla mózgu, który w takich warunkach nie ćwiczy swojej neuroplastyczności. Utrzymywanie kontaktów z innymi pomaga zachować solidną i zdrową rezerwę poznawczą.
Przez to, że interakcje społeczne są nieprzewidywalne (nigdy nie wiemy dokładnie, co się stanie i co zostanie powiedziane lub zrobione), utrzymują mózg w stanie czujności i gotowości. Kontakty społeczne są szczególnie ważne w naszych starszych latach – kiedy mamy 50 lat i więcej, bo zmuszanie mózgu do aktywności sprawia, że dłużej zachowamy go w dobrej kondycji.
-
Ćwiczenia
Ćwiczenia fizyczne mają ogromny, pozytywny wpływ nie tylko na ciało, ale także na mózg. Regularne treningi nie tylko poprawiają kondycję, ale przyczyniają się również do zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia demencji. Prawdopodobnie jest to spowodowane powstawaniem w czasie ćwiczeń czynnika BDNF.
BDNF to skrót od neurotroficznego czynnika pochodzenia mózgowego. Jest on budulcem wszystkich neuroprzekaźników, których mózg potrzebuje do odpowiedniego funkcjonowania. Ten czynnik otrzymujemy także z produktów, które jemy. Zatem ćwiczenia fizyczne w połączeniu ze zdrową dietą, w rzeczywisty sposób wpływają na dobre funkcjonowanie umysłu.
Nie od dziś wiadomo, że aktywność fizyczna pozytywnie oddziałuje na mózg człowieka
-
Odpowiednia dieta
Kraje takie jak Japonia, Grecja i Kostaryka to tak zwane niebieskie strefy, na których stwierdzono mniejszy wskaźnik demencji, niż w przypadku reszty świata. Naukowcy uważają, że może to być spowodowane konkretnymi składnikami diety, którą stosują te narody – na przykład dużą ilością tłuszczów roślinnych i rybnych (bogatego źródła kwasów omega-3).
Tłuszcze pochodzące z roślin i ryb to tak zwane “dobre tłuszcze” typowe dla diety śródziemnomorskiej. Nasze neurony są pokryte otoczką, na której stan bardzo dobrze wpływają wyżej wymienione składniki. Im więcej zdrowych tłuszczy w diecie, tym w lepszej kondycji są nasze neurony, które przecież budują mózg. W diecie z niebieskich stref ogranicza się także spożycie alkoholu.
No Comments