Starzenie się mózgu jest naturalną koleją rzeczy, którą możemy zaobserwować wraz z upływem czasu. Proces zaczyna się na poziomie neurobiologicznym, kiedy po 35. roku życia tracimy coraz więcej neuronów i połączeń nerwowych. Nie oznacza to bynajmniej, że nie możemy tego spowolnić. Podejmowanie odpowiednich aktywności i zmiana stylu życia mają znaczący wpływ na utrzymanie mózgu w dobrej kondycji.
Przyczyny i objawy starzenia się mózgu
Mózg rozwija się intensywnie przez 20 pierwszych lat życia człowieka, aż osiągnie masę docelową. Później, wraz z upływem kolejnych lat, masa mózgu, a w szczególności istota szara stopniowo zaczynają się zmniejszać. Pomniejszają się również półkule mózgowe. Wraz z wiekiem zmniejsza się także liczba połączeń nerwowych. W ten sposób rozpoczyna się proces starzenia się mózgu.
W następstwie możemy zauważyć pogorszenie funkcji poznawczych, szczególnie pamięci i koncentracji. Pojawiają się również problemy z przetwarzaniem informacji, uczeniem się nowych rzeczy i wydobywaniem informacji z pamięci. Powszechne jest również lepsze przypominanie sobie rzeczy odległych niż tych z niedalekiej przeszłości.
Zmiany zachodzące podczas starzenia się mózgu można obserwować na przełomie lat. Szacuje się, że po 35. roku życia tracimy codziennie około 10 tysięcy neuronów, jednak nie są to zmiany bezpośrednio odczuwalne. Warto pamiętać, że bez względu na wiek, nie tracimy możliwości zapamiętywania czy uczenia się. Te procesy zachodzą jednak wolniej.
Prawidłowe starzenie się mózgu przebiega stopniowo i stosunkowo łagodnie. Niestety zdarzają się również patologie, których następstwem może być demencja czy choroba Alzheimera. W przypadku tego typu chorób mózgu, jeszcze ważniejsze jest podejmowanie aktywności stymulujących pamięć, koncentrację i inne procesy poznawcze.
Starzenie mózgu przebiega stosunkowo łagodnie i powoli
Jak powstrzymać starzenie się mózgu?
Bez wątpienia proces starzenia się mózgu można spowolnić ćwicząc go i nieustannie stymulując. Co możemy zrobić, aby nasze neurony i połączenia nerwowe zanikały wolniej? Około 10% populacji posiada geny, które chronią nasz mózg przed zbyt szybkim starzeniem. Reszta społeczeństwa musi sama nad tym pracować.
W źródłach zgodnie wymienia się najważniejsze aktywności, których można się podjąć, aby opóźnić proces starzenia się mózgu. Dr hab. Paweł J. Winklewski, który zajmuje się badaniem mózgu, nie wskazuje jednej, najważniejszej metody – uważa, że stosowanie każdej z nich wywiera pozytywne skutki.
Oprócz aktywności intelektualnej, która wydawać się może oczywista w tym zagadnieniu, należy pamiętać przede wszystkim o aktywności fizycznej oraz o odpowiedniej diecie. Równie istotna jest także aktywność nazywana przez autorów uczeniem się nowych rzeczy, a także socjalizacja, pogłębianie zainteresowań i hobby.
Aktywność fizyczna
Zwykła poranna gimnastyka czy spacer bardzo dobrze wpływają na pracę mózgu. Wysiłek fizyczny zwiększa aktywność substancji BDNF, która powoduje zwiększenie liczby nowych połączeń nerwowych. Nawet umiarkowana aktywność zwiększa również plastyczność mózgu, co przekłada się na utrzymanie funkcji poznawczych (nie tylko u osób starszych).
Nawet niewielki wysiłek pobudza pracę mózgu
Dieta
Przede wszystkim należy jeść zgodnie z piramidą żywienia, której podstawą są warzywa i owoce. Należy również ograniczyć czerwone mięso, a włączyć do diety np. owoce leśne i buraki, które mają właściwości antyoksydacyjne, a więc spowalniające proces starzenia się organizmu i zapobiegają tzw. chorobom cywilizacyjnym. Warto także pamiętać o przyjmowaniu kwasów tłuszczowych Omega-3, które poprawiają plastyczność mózgu, a także zmniejszają objawy depresji i utraty pamięci. Możemy je znaleźć w rybach, orzechach, nasionach i warzywach.
Socjalizacja
Socjalizacja, czyli zwykłe spędzanie czasu z innymi ludźmi oraz poznawanie nowych zmniejsza ryzyko szkodliwych zapaleń w mózgu. Dodatkowo udowodniono, że za rozwój demencji, w 65% odpowiada samotność. Przebywanie z rodziną, przyjaciółmi czy znajomymi pozwala także na wymianę wiedzy czy informacji o wspólnych zainteresowaniach i hobby.
Uczenie się nowych rzeczy
Pod tym pojęciem kryje się bardzo wiele aktywności wspomagających procesy poznawcze mózgu. Poznawanie nowych osób, wycieczki w nowe miejsca, czytanie książek, słuchanie piosenek, poznawanie ciekawostek, rozwiązywanie krzyżówek i łamigłówek – wszystkie nowe dla nas rzeczy powodują zwiększenie wspomnianej wcześniej plastyczności mózgu, czyli powstawanie nowych połączeń nerwowych. W rezultacie spowalniają starzenie się umysłu.
Czytanie książek bardzo dobrze wpływa na sprawność mózgu
Wraz z nieustającym rozwojem Internetu, pojawiają się również portale, które mogą pomóc w utrzymaniu dobrej kondycji mózgu. Na naszej platformie Alberty.org możecie znaleźć wiele ćwiczeń umysłowych, gier, ciekawostek, wykładów, a nawet uczyć się języka obcego. Oprócz treningów dla mózgu, znajdują się tam również materiały relaksacyjne takie jak filmy, muzyka, kabarety czy audiobooki (książki do słuchania). Korzystanie z Internetu samo w sobie wymaga umiejętności podejmowania decyzji czy zapamiętywania, a więc wspomaga procesy mózgu. Platforma jest bezpieczna i całkowicie darmowa.
No Comments