Pamięć to bardzo złożony twór naszego organizmu, niezwykle skomplikowany, ale absolutnie niezbędny człowiekowi do życia. Bez niej nie wiedzielibyśmy kim jesteśmy, skąd pochodzimy, ani jak żyć na co dzień, posługując się przedmiotami, które nas otaczają.
Pamięć pełni bardzo ważną funkcję w organizmie człowieka, uważana jest wręcz za jedną z najważniejszych. Bez niej nie wiedzielibyśmy kim tak naprawdę jesteśmy ani skąd pochodzimy i kim są nasi bliscy. Jest również strażnikiem naszej świadomości, to dzięki niej możemy egzystować na Ziemi. Nasz mózg jest „zaprogramowany” w taki sposób, że zapamiętuje różne rodzaje informacji. Stąd wyróżnia się wiele rodzajów pamięci.
Rodzaje pamięci
Jako, że pamięć jest bardzo obszernym tworem i dotyka wiele obszarów w organizmie, wyróżnia się wiele jej rodzajów. Podstawowymi z nich są :
- Pamięć wzrokowa – dotyka obszar związany z widzeniem. Uwzględnia uważność na detale, zapamiętywanie szczegółów otoczenia, łatwość opanowywania zagadnień, schematów,
- Pamięć dotykowa – rozróżnianie dotyku i reakcji na każdy z nich przez doznawane odczucia. Zapamiętywanie ludzi po dotyku czy np. uścisku dłoni,
- Pamięć słuchowa – dotyczy zapamiętywania dźwięków, tudzież słów, rozumienie sensu rzeczy wypowiedziany uprzednio na głos,
- Pamięć węchowa – dotyka obszaru zmysłu powonienia, uwzględnia w głównej mierze wrażliwość na bodźce związane z zapachem,
- Pamięć ruchowa – ten typ pamięci dotyczy zapamiętywania sekwencji ruchowych, pamięć ta przydaje się w sporcie czy w choreografiach tanecznych,
- Pamięć smakowa – ten rodzaj pamięci umożliwia zapamiętanie podstawowych smaków: słodki, słony, gorzki, kwaśny. To właśnie dzięki tej pamięci zapamiętujemy niuanse smakowe, dzięki którym później rozróżniamy poszczególne potrawy.
Zapamiętywanie to bardzo skomplikowany proces – różne rodzaje pamięci w połączeniu z określonym obszarem w mózgu działają inaczej. Co ciekawe i wyjątkowe, to, to, że u każdego różne rodzaje wspomnień zapisywane są w innych obszarach mózgu. Nie oznacza to jednak tego, że pamięć jest wyizolowanym tworem i charakterem, przypisanym tylko do jednego miejsca w organizmie.
Różne rodzaje pamięci w połączeniu z określonym obszarem w mózgu działają inaczej
W proces zapamiętywania zaangażowany jest cały mózg, który podczas tej pracy aktywizuje w danym momencie jednoczenie wiele obszarów tworząc tym samym tak zwaną „sieć połączeń” z zapisanymi już informacjami. Jest to wytwór indywidualny i spersonalizowany, ze uwagi na fakt, iż nie ma na świecie dwóch identycznych osób. Każdy ma inne doświadczenia, wiedzę i inne rutynowe czynności, które kształtują go kształtują.
Pamięć deklaratywna – „wiem, że”
Oprócz rodzajów powiązanych z ze zmysłami, wyróżnia się również pamięci ze względu na długość przechowania w nich treści. Informacje i nabywana przez ludzi wiedza podczas całego życia zapisana jest w naszych mózgach w postaci pamięci deklaratywnej. Klasyfikuje się nią jako pamięć jawną i długotrwałą. Informacje w niej zawarte, w każdej chwili mogą zostać zwerbalizowane.
Treści zawarte w pamięci deklaratywnej, nabywane są w procesach nabywania doświadczeń i edukacji. Często ten rodzaj pamięci opisuje się jako miejsce „wiedzy, że” (np. wiem, że Polska została członkiem Unii Europejskiej 1. Maja 2004 roku, wiem, że stolicą Niemiec jest Berlin, i że avocado jest zielone).
Pamięć deklaratywna to wszystkie rzeczy, które wiemy z procesów nabywania doświadczeń i edukacji
Pamięć semantyczna – „nauka, potęgi klucz”
Pamięć semantyczna, jest rodzajem pamięci deklaratywnej, jej zakres odnosi się do wszelakich obiektów, jak i ich zastosowań i faktów z nimi związanych. Można stwierdzić, iż ten rodzaj pamięci, jest długotrwałym, deklaratywnym zapamiętywaniem faktów. Przykładowo, wiem, że stolicą Niemiec jest Berlin, ale nie pamiętam, w jakich konkretnych okolicznościach nabyłam tą informację. Głównymi obszarami, które obejmuje ten rodzaj pamięci są:
- Fakty ( dotyczące różnych dziedzin wiedzy, geografii, chemii, literatury, historii, etc.),
- Wiedza nabyta w szkole,
- Znajomość swojego otoczenia, nazwy ulic, miejsc,
- Informacje na temat przedmiotów codziennego użytku ( laptop, krzesło, lodówka, pióro, etc,),
- Reguły dotyczące schematów postępowania ( np. rozwiązywania zadań matematycznych).
Pamięć epizodyczna
Ostatnim rodzajem pamięci jest – epizodyczna. Opisywana jako drugi rodzaj pamięci deklaratywnej, obejmuje zakres zdarzeń z własnego życia. To właśnie dzięki niej mamy poczucie tożsamości i ciągłości nabywanych doświadczeń. Pamięć epizodyczna bezpośrednio dotyczy każdego osobiście, dzięki niej pamiętamy np. co robiliśmy dzisiaj rano, swoje 10. urodziny, etc. Umożliwia również orientację w czasie, dzięki temu mamy świadomość, czy coś było dawno czy też nie.
Pamięć epizodyczna obejmuje zakres zdarzeń z własnego życia
Informacje przechowywane w tej pamięci są silnie powiązane z przeżyciami i wspomnieniami (np. „nauczyciel geografii w podstawówce na lekcji w I semestrze przekazał nam informacje, że stolicą Niemiec jest Berlin, wówczas Kamil potłukł butelkę z sokiem pomarańczowym”). Głównymi obszarami tej pamięci są zdarzenia z własnego życia, konteksty i skojarzenia, doświadczenia osobiste, poczucie własnej tożsamości i umiejscawianie ich w czasie.
No Comments